سخن ناشر
فهرست مطالب
سخن آغازین
بیان حال عاشقان شیدایی
سلوک الی الله، رزق خاص الهی
ضرورت نشر معارف ادعیه
پرسش از ولی عصر(عجل‌الله تعالی فرجه)
جایگاه مناجات خمس عشر در نزد اولیای الهی و اهل معرفت
مداومت بر قرائت مناجات خمس عشر
انس با مناجات محبین
انس شبانه با مناجات خمس عشر
لذت انس با مناجات خمس عشر
مناجات حیرت‌آور
صفا دهنده دل‌ها
سرّ برتری ادعیه معصومین(علیهم‌السلام) بر سایر کلماتشان
تبیین کیفیّت سلوک الی الله در ادعیه
منّت حضرت حق جلّ‌جلاله بر عباد
امام سجاد(علیه‌السلام) و ترویج معارف حقه الهیّه
نسبتی ناروا به اهل دعا و مناجات و سیر و سلوک
دعا و ندا و نجوا
ادب نجوای با حضرت دوست جلّ‌جلاله
معرفت به مفاهیم مناجات
توجه به فقر ذاتی و هماهنگی ظاهر بنده با تکوین او
ظهور دادن فقر و شکستگی ذاتی
من در نزد دل‌های شکسته هستم
حضور در محضر
بهره حالی و بهره معرفتی
منشأ پراکندگی دل
منشأ باطنی تشتت خاطر
نشاط در مناجات
رفق و مدارا و اقتصاد در عبادت
مراتب ایمان
مداومت بر نجوا و مناجات
جایگاه ذکر دائمی
سرّ توصیه به تداوم در عمل
تفهیم بر قلب
مراقبت از تصرف شیطان
تلاش شیطان
طهارت ظاهری و باطنی
زمان مناجات
عوامل محرومیّت از نجوای با حضرت دوست جلّ‌جلاله
بهانه‌جویی‌های کودکانه
گره‌گشایی
عوامل حِرمان
اُنس با علمای ربّانی
طریق برطرف کردن موانع
شناخت مانع
توسل به ذوات طاهره(علیهم‌السلام)
غلبه دادن یاد خدا
التجاء به درگاه الهی
وسوسه شیطانی
مطلوب بنده در مناجات
نجوای حضرت دوست جلّ‌جلاله با بنده‌اش
قیام مناجی و مناجات به حضرت حق جلّ‌جلاله
«إِلَهِي مَنْ ذَا الَّذِي ذَاقَ حَلَاوَةَ مَحَبَّتِكَ فَرَامَ مِنْكَ بَدَلًا»
شیرین‌ترین سخن و زیباترین حکایت
خدای عاشق‌پرور
سرمایه و اضطراب عاشق
تصویر عشق در کلام امیر عاشقان
مناجات عاشقان
چشیدن و نوشیدن
تعریف عشق و محبّت
مرتبه کامل محبّت
معیار ارزش عشق و محبّت
عشق و محبت حیوانی و الهی
فطری بودن عشق و محبوب به حضرت حقّ جلّ‌جلاله
تجلیات جمالی و حبّ و عشق الهی
طریق راه‌یابی به محبّت الهی
معرفت الهی
معرفت نسبت به نعمت‌های الهی
معرفت به اسماء و صفات الهی
توجه به نعمت‌ها و سرمایه‌های معنوی
یاد دائمی حضرت محبوب
انس با پیک الهی
انس با دعا و مناجات
اکتسابی نبودن محبت الهی
«وَ مَنْ ذَا الَّذِي أَنِسَ بِقُرْبِكَ فَابْتَغَى عَنْكَ حِوَلا»
انس با حضرت محبوب جلّ‌جلاله
معنای انس
رابطه محبت و انس
جایگاه انس
تنافس در انس با حضرت محبوب جلّ‌جلاله
اَنیس حقیقی
ضرورت انس با خدا
سرّ دشواری اُنس با خدا
زنگ‌های خطر
طریق دست‌یابی به مقام انس
طلب و درخواست از حضرت حق جلّ جلاله
مراقبت از نماز
معرفة الله
اشتیاق به انجام طاعت الهی
سرسپردگی نسبت به اولیای الهی(علیهم‌السلام)
یاد خدا
مراقبت دل
یاد مرگ
گدایی در درگاه حضرت حق جلّ‌جلاله و توسل به اولیای عظیم الشأنش(علیهم‌السلام)
خلوت با حضرت دوست جلّ‌جلاله
موانع انس با حضرت دوست جلّ‌جلاله
حبّ دنیای دون
آلودگی به گناه و صفات رذیله
دوری از مجالس ذکر
آثار انس با خدا
وحشت از آمیزش با خلق
دست‌یابی به حیات برتر
لذت بردن از یاد خدا
«إِلَهِي فَاجْعَلْنَا مِمَّنِ اصْطَفَيْتَهُ لِقُرْبِكَ وَ وَلَايَتِك»
مقام اصطفاء
اصطفاء
صاحبان مقام اصطفاء
اصطفای نفسی و نسبی
امکان وصول به مقام اصطفاء
طریق راه‌یابی به مقام اصطفاء
بیانی از علامه طباطبایی
قرب الهی
معنای قرب
قرب تکوینی و ذاتی حضرت حق به ماسوی الله
قرب شهودی
فرق جاهل و غافل
کمال بنده
قرب ذاتی و قرب اسماء و صفاتی
درخواست قرب شهودی
عمده مانع قرب شهودی
قرب موهبتی و اکتسابی
ولایت
آخرین درجه کمال
«وَ أَخْلَصْتَهُ لِوُدِّكَ وَ مَحَبَّتِك»
خلوص عمل و خلوص ذات
بندگان مخلَص الهی
عجز شیطان و عظمت مقام مُخلَصین
توصیف الهی
مخلَصین و برپا شدن قیامتشان در دنیا
پاداش مخلَصین
نکته
«وَ شَوَّقْتَهُ إِلَى لِقَائِكَ»
لقای الهی
همه‌کاره اوست
دنیا برای عاشق شیدا
ذوق عاشق از شنیدن اسم مرگ
سرّ آرزوی مرگ کردن اولیای الهی
نکته
تنبیهی از حضرت امام خمینی
«وَ رَضَّيْتَهُ بِقَضَائِكَ»
رضای عاشق به قضای معشوق
تسلیم عاشق از روی شوق
جایگاه رضا به قضای الهی
اقتضای عالم طبع و غلبه جهات معنوی
تفاوت عاشق و غیرعاشق
رضا به قضای الهی در کلمات عاشقان حقیقی
سرّ اندوه اولیای الهی در مصائب
نکته‌ای توحیدی
توصیه‌ای از مرحوم آیة الله قاضیﹲ
توصیه‌ای از فقیه عارف
رضا به قضای تکوینی و قضای تشریعی
«وَ مَنَحْتَهُ بِالنَّظَرِ إِلَى وَجْهِكَ»
نظر به وجه الله
امکان نظر به وجه الله و شهود حضرت حق جلّ‌جلاله
قابلیت بنده
تجلیات الهی و نظر به ملکوت
لایق حرم شدن
شهید و نظر به وجه الله
«وَ حَبَوْتَهُ بِرِضَاكَ»
رضا و خشنودی حضرت دوست
بزرگ‌ترین سعادت برای عاشق
مراقبه دائمی
شکار فرصت‌ها
جهت دادن به خواسته‌ها
رمز راه‌یابی به رضای حضرت دوست جلّ‌جلاله
تفضل الهی
بهشت رضوان
بیان مرحوم علامه طباطباییﹲ
نثار نمودن گوهر جان
تنها محبوب دل عاشق
واجبات توصلی و تعبدی
«وَ أَعَذْتَهُ مِنْ هَجْرِكَ وَ قِلَاكَ»
درد هجران و فراق
حکایت فراق
گریه عاشقانه حضرت شعیبﹸ
درد هجران نسبت به مظاهر اَتم
کمال ایمان بنده عاشق
چاره‌جویی برای وضع اسف‌بارمان
«وَ بَوَّأْتَهُ مَقْعَدَ الصِّدْقِ فِي جِوَارِكَ»
همجواری با حضرت محبوب جلّ‌جلاله
بانوی عاشق شیدایی
جایگاه صدق
«وَ خَصَصْتَهُ بِمَعْرِفَتِكَ»
تقاضای عالی‌ترین مرتبه معرفت الهی
سرّ فضیلت معرفة الله بر سایر علوم
معنای آراستگی به معرفت الهی
طریق رفع حجاب از معرفت شهودی فطری
رابطه محبّت و معرفت
نقش عمل در آراستگی به علم الوارثه و معرفت موهبتی
توصیه‌ای از فقیه عارف
معرفت نفس و معرفت رب
توصیه‌های اهل معرفت برای راه‌یابی به عرفان حقیقی
معرفت الهی، هدف خلقت
«وَ أَهَّلْتَهُ بِعِبَادَتِكَ»
مقام طاعت
کوتاهی در مقام طاعت
تصورات سطحی از آتش دوزخ
عمیق شدن خواب غفلت
شهود بندگی و عبودیت تکوینی
جلوات عبودیت
گستردگی مفهوم عبادت
مبادا خود را محروم ببینی
ولایت تکوینی
گشایش درهای عبادت در پرتو نور ورع
«وَ هَيَّمْتَ قَلْبَهُ لِإِرَادَتِكَ»
هَیمان
آخرین مقامات انسانی
«وَ اجْتَبَيْتَهُ لِمُشَاهَدَتِكَ»
مقام اجتباء
اجتبای عام و اجتبای خاص
مشاهده و شهود حضرت حق جلّ‌جلاله
دریافت شهودی
ذکر حقیقی و حیات جان
اقسام ذکر
عافیت حقیقی
نکته
«وَ أَخْلَيْتَ وَجْهَهُ لَكَ»
مواجهه قلبی با محبوب حقیقی
شدت توجه به حضرت محبوب جلّ‌جلاله
خواسته سالک عاشق
توجه و دلدادگی به غیر او سبحانه
شهود فنای ماسوی الله
هدف انبیا و وسعت معنای تزکیه
تأسی به اسوه کامل
هجرت از خود
سرّ کثرت علما و قلت عرفا
کلامی از مجلسی اوّل
«وَ فَرَّغْتَ فُؤَادَهُ لِحُبِّكَ»
رسم عاشقی
رمز دلدادگی
جوانی و بهترین زمان آراستگی به فراغت دل
ارزش قلب فارغ از ماسوی الله
«وَ رَغَّبْتَهُ فِيمَا عِنْدَكَ»
شکوفا شدن میل فطری
هماهنگی رغبت تشریعی با رغبت فطری تکوینی
خسران مبین
مقصود از فیما عِنْدَ کَ
کلامی از مفسّر بی‌بدیل
تقاضای دوام رغبت
«وَ أَلْهَمْتَهُذِكْرَكَ»
الهام ذکر
علوم اهلُ الله
منزلت الهام ذکر
الهامات ربانی و الهامات شیطانی
اشعار حافظ و الهامات ربانی
درخواست الهام عالی‌ترین مراتب ذکر قلبی
«وَ أَوْزَعْتَهُ شُكْرَكَ»
شکر حضرت محبوب جلّ‌جلاله
شکر عملی
کفران نعمت و پناه بردن به حضرت محبوب جلّ‌جلاله
تشکر از وسائط فیض
الهام شکر الهی
عالی‌ترین مراتب شکرگزاری
سرّ عدم امکان شکر
«وَ شَغَلْتَهُ بِطَاعَتِكَ»
طاعت قهری عاشق از معشوق
نشانه محبت صادق
عزم عاشق بر تحقق خواست معشوق
محبّت ادعایی و تخیّل عاشقی
راه محبوب شدن
دائره طاعت
طاعت الزامی و غیرالزامی حضرت محبوب جلّ‌جلاله
درخواست توفیق طاعت
خسران در ایام جوانی
سستی در طاعت
ظهور طاعت و راه‌یابی به مقام عبودیت
طاعت خالصانه و حقیقی
طاعت مقربان الهی
«وَ صَيَّرْتَهُ مِنْ صَالِحِي بَرِيَّتِكَ»
صالحان خَلق
صلاحیت نفسی و ذاتی
مراتب صلاح ذاتی
درخواست ملحق شدن به صالحان
جایگاه صالحان
غرق در نعمت‌های خاص
طریق دست‌یابی به کمالات صالحان
«وَ اخْتَرْتَهُ لِمُنَاجَاتِكَ»
مناجات عبد با حضرت حق جلّ‌جلاله
مناجات حضرت حق جلّ‌جلاله با عبد
«وَ قَطَعْتَ عَنْهُ كُلَّ شَيْءٍ يَقْطَعُهُ عَنْكَ»
انقطاع از غیر حضرت محبوب جلّ‌جلاله
مانع اصلی وصال
رؤیای صادقه
از ادعا تا واقعیت
وسعت معنای کلّ شیءٍ
دوستی دنیای دون با دل سالک چه می‌کند؟
نگاه استقلالی به مظاهر
واکاوی درون
نکته
«اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا مِمَّنْ دَأْبُهُمُ الِارْتِيَاحُ إِلَيْكَ وَ الْحَنِينُ»
شادی حقیقی
آسایش اولیای الهی
مُحرّک اولیای الهی در بندگی
قرار دل عاشق
ستون حنّانه
حنّان از اسمای حسنای الهی
«وَ دَهْرُهُمُ [دَیْدَنُهُم] الزَّفْرَةُ وَ الْأَنِينُ»
آه و ناله بنده عاشق
حال عاشق در هنگام وصال
ارزش ناله بنده گنهکار
«جِبَاهُهُمْ سَاجِدَةٌ لِعَظَمَتِكَ»
سجده و ظهور دادن تذلل ذاتی و باطنی
بهترین حال عاشق
فرار از اغیار
عصاره بندگی و آخرین منزل توحید
نور سجده
سجده تضرع آمیز
مهمترین رکن نماز
ریزش گناهان و ترفیع درجه
سجده روحانی
توصیه‌ای از علامه طباطبایی
هماهنگی با نظام تکوین
عوالم ثلاثه
سجده و اقسام ثلاثه آن
نکته
کثرت سجده و سجده طولانی
مرا با سجده طولانی کمک کن
فریاد ابلیس
توصیه به سجده شکر و آثار چشمگیر آن
کلامی از عارف شوریده
مرگ در حال سجده
واکاوی باطنی سالک ساجد
«وَ عُيُونُهُمْ سَاهِرَةٌ فِي خِدْمَتِكَ»
سَهَر
مبادا محروم بمانی
خدمت به حضرت حق جلّ‌جلاله
التزام عملی اولیای الهی به بیداری در سحر
پیامدهای سوء پرخوابی و خواب در سحر
بیداری دل
«وَ دُمُوعُهُمْ سَائِلَةٌ مِنْ خَشْيَتِكَ»
ارزش و جایگاه اشک
آثار اشک افشانی
گریه از خشیت
اشک در حال وصال
مانع اشک
شستشوی غبارهای شهود
اشک افشانی خالصانه
نکته
«وَ قُلُوبُهُمْ مُتَعَلِّقَةٌ بِمَحَبَّتِكَ»
حکایت اسرارآمیز دل
حیات و آرامش و راحتی دل
«وَ أَفْئِدَتُهُمْ مُنْخَلِعَةٌ مِنْ مَهَابَتِكَ»
نعمت فهم امور خواستنی
هدایت در پرتو نور ادعیه
جمع بین محبّت و مهابت
سنگینی عذاب قبر و قیامت
کثرت انذار در قرآن
خوف نفسی و خوف عقلی
«يَا مَنْ أَنْوَارُ قُدْسِهِ لِأَبْصَارِ مُحِبِّيهِ رَائِقَةٌ وَ سُبُحَاتُ
وَجْهِهِ لِقُلُوبِ عَارِفِيهِ شَائِقَةٌ »
نور الهی
انسان کامل مظهر اسم نور
تجلیات الهی
فروغ رخ ساقی
رهایی از ظلمت عالم خاکی
سرمستان از انوار چشم‌نواز الهی
«يَا مُنَى قُلُوبِ الْمُشْتَاقِينَ وَ يَا غَايَةَ آمَالِ الْمُحِبِّينَ»
آرزوی عاشق
حواله‌گاه بندگان
خسران حقیقی
شیرینی نعمت شهود و معرفت
«أَسْأَلُكَ حُبَّكَ وَ حُبَّ مَنْ يُحِبُّكَ وَ حُبَّ كُلِّ عَمَلٍ يُوصِلُنِي إِلَى قُرْبِكَ، وَ أَنْ تَجْعَلَكَ أَحَبَّ إِلَيَّ مِمَّا سِوَاكَ»
عصاره مناجات
اهمیت فرازهای پایانی مناجات محبین
عدم تکثر در محبّت
سریان عشق
عشق‌ورزی عاشق به آثار معشوق
پیروی از انسان کامل ، اقتضای محبت الهی
حبّ به ماسوی الله
توحید در محبت
مقصد عاشق
ریشه عشق حقیقی
«وَ أَنْ تَجْعَلَ حُبِّي إِيَّاكَ قَائِداً إِلَى رِضْوَانِكَ»
جهت کار عاشق
والاترین نعمت
نشانه صدق در محبت و طریق راه‌یابی به مقام رضوان
«وَ شَوْقِي إِلَيْكَ ذَائِداً عَنْ عِصْيَانِكَ»
گناه با دل عاشق چه می‌کند
گستردگی گناه در منظر عاشق
ظرافت‌های سیر الی الله
عدم امکان جمع بین عصیان و محبّت
فکر گناه
ریشه گناه
جذبه شوق
مهر محبوب نسبت به بریدگان از او
«وَ امْنُنْ بِالنَّظَرِ إِلَيْكَ عَلَيَّ»
منّت دولت دیدار
«وَ انْظُرْ بِعَيْنِ الْوُدِّ وَ الْعَطْفِ إِلَيَّ، وَ لَا تَصْرِفْ عَنِّي وَجْهَكَ»
دلجویی از عاشق
عروج عاشق در سایه نظر معشوق
بشارت الهی
عذاب عاشق
تضمین دادن معشوق به عاشق
«وَ اجْعَلْنِي مِنْ أَهْلِ الْإِسْعَادِ وَ الْحَظْوَةِ عِنْدَكَ»
نهایی‌ترین مرتبه سعادت
ذاتی بودن سعادت خواهی
مفهوم سعادت
شکفته شدن قابلیت‌های درونی
اسیر مَجاز نشوی
هدف خلقت
سعادت و شقاوت
سعادت حقیقی
خیر و شرّ و سعادت و شقاوت دنیا
اجباری نبودن راه‌یابی به سعادت حقیقی
قرآن کتاب سعادتمندی
شناخت سُبل سلامت
بی‌مهری نسبت به کتاب الهی
یکتا راه سعادت مطلق
عشق، سرمایه راه‌یابی به سعادت حقیقی
نقش کلیدی حسن فعلی و فاعلی در رسیدن به معراج سعادت
ملازمت با حق و روی‌گردانی از باطل
طاعت الهی، طریق وصول به سعادت حقیقی
شب‌خیزی، کلید گنج سعادت
فشار بر نَفْس و محرومیت از سعادت حقیقی
هشداری از فقیه عارف به سالکان جوان
قانع نبودن سالک
ضرورت مراقبت از تصرفات شیطانی و هواهای نفسانی
شناخت موانع سعادت و مقابله جدی با آنها
حُظْوَة
کلامی از فقیه عارف
«یا مجیب»
تنها اجابت کننده خلق
تخلق پیدا کردن به اسم شریف مجیب
اظهار فقر در پیشگاه حضرت محبوب جلّ‌جلاله
«يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ»
تجلّی رحمت الهی
معنای ارحم الراحمین
اَرحَمُ الرّاحمینِ مطلق
جلوات رحمت الهی
رحمت الهی در حال احتضار
سعه رحمت الهی در قیامت
سرّ اشتغال به یا ارحم الراحمین در هنگام دعا
دلسوز خود باشیم
نکته
خاتمه
ترجمه مناجات محبین
فهرست منابع
